— Mutlaka lügat kullanalım.
— Ezber yapalım; kelimelerin, terkiplerin manasını öğrenip metnin muhteviyatına vakıf
olmaya çalışalım
— Kelimelerin imlasını da öğrenelim; bunun için Kamus-ı Türki, imla cihetinde en muteber
kaynakların başında gelmektedir.
— Belgelere uzun uzun bakalım, hat türlerini ve hangi hat türlerinde harflerin nasıl şekil
değiştirdiğini anlamaya çalışalım.
— Arşiv metinlerinde okurken önceden öğrendiğimiz kurallara takılmayalım.
— Kâtiplerin de insan olduğunu unutmayalım; kâtiplerin hangi şartlarda yazdıklarını
düşünelim. Hattat ile kâtip kavramlarının birbirinden farklı olduğunu anlamaya çalışalım.
— Her metni sindire sindire okuyalım; her noktasını anlamaya gayret edelim.
— Osmanlıca yazı yazmayı öğrenip notlarımızı Osmanlıca tutmaya çalışırsak arşiv
metinlerinde kendimizi daha çok geliştirebiliriz.
— Tekrar yapalım.
— Hangi metin olursa olsun gözünüz korkmamalı; bir metinde bir kaç kelimeyi
okuyabiliyorsak bütününü okuyabiliriz demektir.
— Okuyamadığımız bir kelime üzerine uzun uzun kafa yormadan kelimeyi başkasına
sormayalım; bu esnada çeşitli lügatleri kullanmayı hatta arama motorlarında araştırma
yapmayı ihmal etmeyelim. Biz ne kadar vaktimizi bu tür araştırmalara vakfedersek o kadar
kendimizi geliştirebiliriz, unutmayalım.
— Kendi arşivimizi mutlaka oluşturalım.
— Öğrendiğimiz birr şeyi başkasına da öğretelim, anlatalım, paylaşalım; kendimizi
geliştirmenin en iyi yönetimi, bildiğini başkasına öğretmektir.
— Osmanlıcaya Kur’ân harfleri nazarıyla bakalım ki öyledir. Bunun manevi faydaları vardır.
— Her gün 2-3 belge okumayı adet edinip en az 1 yıl bunu devam ettirelim.
— Okuyamadığımız metin ve kelimelerde sabırlı olalım, takılmayalım. Metnin ilerisinde veya
başka bir metinde düzgün imlası mutlaka karşımıza çıkacaktır.

Zafer Şık: Hazîne-i Evrâk Rehberi S.4